AnikaRooke.nl – Over The Borderline

‘Extreem persoonlijk’ noemt schrijfster Naomi Rebekka Boekwijt haar nieuwste roman Bloedblaren die op 1 oktober bij Uitgeverij Atlas Contact is verschenen. Het is een fictief verhaal dat gebaseerd is op haar eigen ervaringen met borderline en depressie. Anika van Stichting Borderline ging in gesprek met deze ambitieuze schrijfster, waarin ze voor het eerst open en eerlijk vertelt over haar eigen worstelingen, de jaren in therapie en het ontstaan van haar derde roman.

Door: Anika Rooke

Naomi Rebekka Boekwijt is 30 jaar, single, woont sinds vijf jaar in Denemarken en heeft borderline. Ze beoefent intensief CrossFit, heeft filosofie gestudeerd, is nu huisschilder van beroep en schrijft veel. In de literaire wereld is Boekwijt allang geen onbekende meer. In 2013 kwam haar verhalenbundel Pels uit, haar debuutroman Hoogvlakte volgde een jaar later en in 2017 verscheen Noordwaarts. Ze kreeg lovende recensies, waarin ze een “veelbelovende schrijfster” en “zeldzaam talent” werd genoemd. Met Bloedblaren laat ze een andere kant van zichzelf zien. ‘Het is een fictieve roman over borderline en depressie, maar heel erg gebaseerd op mijn leven,’ verduidelijkt Boekwijt. ‘Het is extreem persoonlijk en heel anders dan mijn vorige boeken. Een leuk detail is misschien dat de dagboekfragmenten in mijn roman rechtstreeks uit mijn oude dagboeken overgenomen zijn.’ 

Alter ego
Bloedblaren vertelt het aangrijpende verhaal van de jonge Liv, die Boekwijt als haar alter ego beschouwt. Liv heeft een heftig verleden dat ze onderdrukt door haar nieuwe huis eigenhandig compleet te verbouwen en obsessief aan CrossFit* te doen. Gaat het hier om het beste uit jezelf te halen of is het eigenlijk een verkapte vorm van zelfbeschadiging? Liv wordt steeds meer met zichzelf en haar verleden geconfronteerd totdat een bepaalde gebeurtenis haar leven op z’n kop zet. Na al die jaren gaat ze de strijd met zichzelf aan om zo de essentie van haar bestaan – laag voor laag – te definiëren.

Het schrijven van deze roman heeft Boekwijt als ‘heftig’ en ‘intens’ ervaren, maar toch ook als een goede tijd. ‘Voor het eerst in mijn leven heb ik mezelf namelijk toegestaan om de pijn te voelen. Daarvoor niet, dan ging ik gewoon door totdat ik door de stress in elkaar klapte. Dat is nu wel beter geworden. Ik voel liever pijn dan dat ik niks voel,’ aldus Boekwijt. Tussen haar 15^e en 20^e is ze onafgebroken in therapie geweest. ‘Na een hobbelige start op ambulante basis bij de GGZ werd ik een jaar opgenomen in Curium dat gekoppeld is aan het LUMC,’ herinnert ze zich. ‘Daar werd ook dediagnose borderline persoonlijkheidsstoornis gesteld.’ Dat heeft onder andere met haar extreme angsten, de moeizame relatie met haar ouders, gevoelens van leegte en haar perfectionisme te maken. Tijdens die opname treft ze een psychiater die haar begrijpt en die haar na die opname ambulant bij blijft staan. Ze hebben nu, tien jaar later, nog altijd contact met elkaar en dat betekent heel veel voor Boekwijt.

Sinds ze in Denemarken woont wordt ze nog slechts af en toe opgenomen. ‘Dat zijn dan kortdurende crisisopnames,’ vertelt ze. ‘In Denemarken hebben ze een fantastisch hulpsysteem. Het is heel professioneel, je wordt gezien en gehoord en ze laten je niet zomaar los. Zo wordt suïcide heel erg serieus genomen. Ik heb een heel team om me heen en ze komen me zelfs thuis opzoeken als het niet goed met mij gaat. Ook in Denemarken heb ik de diagnose borderline gekregen.’ 

Suïcidale gedachten
Boekwijts jarenlange suïcidaliteit werd door het schrijven van Bloedblaren en het herlezen van haar oude dagboeken behoorlijk getriggerd, evenals de zelfbeschadiging. ‘Er kwam het afgelopen jaar zoveel los, dat was echt niet leuk. Mijn suïcidale gedachten bleven maar terugkeren en dat maakte me moedeloos. Ook nu nog. Toch probeer ik door te gaan en voor het leven te kiezen. Heel lang heb ik mijn boek echter als een soort afscheidswerk gezien, eentje dat geschreven moest worden voordat ik deze wereld mag verlaten.’

Boekwijt vertelt dat ze vaak niet durft te vertellen dat ze borderline heeft. ‘Dan komen mensen namelijk meteen met allerlei vooroordelen: “Oh, dan ben je zeker de hele dag lekker impulsief en vooral ook manipulatief bezig.” Ik wil juist laten zien dat ik wel in staat ben om te functioneren en geen onuitstaanbaar persoon ben. Dat is ook een van de redenen waarom ik dit boek wilde schrijven. Ik wil laten zien hoe het is om borderline te hebben.’ Daarnaast vindt Boekwijt dat er veel te weinig Nederlandse literatuur over dit onderwerp beschikbaar is. ‘Het laatste boek over borderline, Ik ook van jou van Ronald Giphart, is alweer honderd jaar oud,’ lacht ze, ‘dus ben ik er maar eentje gaan schrijven.’ Met haar roman wil Boekwijt eveneens lotgenoten een hart onder de riem steken, maar ook een handreiking doen naar de familie van iemand met borderline. ‘Hopelijk krijgen ze door mijn boek meer inzicht in hoe borderline werkt.’

Samen huilen
Bloedblaren is het eerste boek van Boekwijt dat bij Uitgeverij Atlas Contact is verschenen. ‘Ik voelde me bij mijn oude uitgever niet meer helemaal op mijn plek,’ legt ze uit. ‘Er werd weinig voor me gedaan en er was nauwelijks interesse voor mijn verhaalvoorstel. Ik kende een literair agent bij Atlas Contact en zij zag wel hoe belangrijk dit boek voor mij was. Zij stelde voor om er samen mee aan de slag te gaan. Ze zei letterlijk: “Doe het maar, duik nog dieper in die pijn.” Ook zij las mijn oude dagboeken. We hebben samen heel wat afgehuild en zijn inmiddels dikke vriendinnen geworden. Ik ben zo blij dat ze het heeft aangedurfd.’ 

‘In het begin hield ik me erg in qua schrijven, het waren korte, staccato zinnen. Gaandeweg heb ik mezelf meer ruimte gegeven om te schrijven zoals ik denk en niet zoals het hoort. Daardoor kreeg ik meer vertrouwen. Het is geen spelletje om wie de mooiste literaire zinnen maakt. Voor mijn gevoel heb ik echt mijn stijl gevonden.’ Boekwijt is erg tevreden met het eindresultaat. ‘Ik heb echt alles gegeven.’ Als kers op de taart liet haar literaire voorbeeld, schrijfster Manon Uphoff, weten: ‘Boekwijt is zeer, zeer getalenteerd. De beschrijvingen zijn als balsem op de kraswonden. Knap en aangrijpend hoe ze de onderliggende pijn weet vorm te geven.’

Zenuwachtig & zenuwslopend
Op donderdag 1 oktober vond de boekpresentatie van Bloedblaren toepasselijk plaats in een CrossFit box in Waddinxveen, aangezien deze sport een grote rol in het verhaal speelt. Vanwege de coronarichtlijnen werd het een kleinschalige bijeenkomst waar vooral mensen van de uitgeverij, een aantal vrienden, haar vader en haar toenmalige psychiater bij aanwezig waren. Boekwijt was ontzettend zenuwachtig en vond het zenuwslopend om weer even in Nederland te zijn. ‘Het weegt zo zwaar, dat boek. En het heeft zoveel pijn gekost om dit neer te zetten; alles kwam samen op die boekpresentatie.’ Boekwijt overhandigde het eerste exemplaar van haar boek aan haar oude psychiater. ‘Zij haat het om in de spotlights te staan, dus dat vond ik wel grappig,’ grinnikt ze. ‘Mijn vader en voormalige psychiater zijn overigens sinds mijn zestiende niet meer in dezelfde ruimte geweest, dus dat was wel heel apart, maar ze hebben het heel netjes gedaan.’ 

Nu het boek uit is, is Boekwijt best bang voor de reacties van lezers, met name die van haar vader. ‘Wat vindt hij ervan? En dan? Is het dan besproken en voorbij?’ vraagt ze zich af. Dat geldt ook voor haar voormalige psychiater. ‘Ik heb over haar geschreven, onze gesprekken gedeeld. Wat vindt zij daarvan? Volgens mijn redacteur ga ik bevestigd krijgen hoe hecht onze band is. Maar ja, ik heb wel borderline en ben heel bang dat mijn oude psychiater me toch gaat verlaten. Haar reactie is misschien nog wel belangrijker dan die van mijn vader.’

Een stapje terug
Inmiddels is Boekwijt weer terug in Denemarken waar ze momenteel vier uur per week traint naast haar werk. Ze volgt CrossFit groepslessen en voor haar heeft deze sport meerdere betekenissen. ‘Het is een manier om me moe genoeg te krijgen zodat ik kan slapen,’ somt ze op, ‘je bent sociaal bezig en ik vind het een fantastische sport; net zo heftig als mijn leven.’ Vorig jaar trainde ze veel te hard, geeft ze toe. ‘Naast een volledige baan, waar je al erg fysiek bezig bent, trainde ik ook nog eens negen uur in de week. Het was een vervanging van mezelf snijden, mezelf compleet afmatten om maar niks te hoeven voelen. Na een aantal opnames werd ik door de bijwerkingen van mijn medicijnen gedwongen een stapje terug te doen. Ik was sloom, erg moe. Eerder heb ik me altijd tegen medicatie verzet. Toen ik als tiener opgenomen was, zag ik allemaal meiden die eruitzagen als zombies. Helemaal volgestopt met pillen. Dat wilde ik niet. Bovendien was ik de enige die nog naar school ging terwijl ik was opgenomen. Ik ging graag naar school, ook al was het moeilijk. Als volwassene zie ik in dat medicatie de weg vooruit is. Ik heb veel geprobeerd, maar bij Citalopram – een antidepressivum, ook gericht op angstklachten – heb ik wel baat. Ik had ’s avonds altijd veel angsten, nu is dat veel minder.

Hoewel Bloedblaren nog geen twee weken uit is, zit Boekwijt niet stil. Ze heeft al ideeën voor een verhalenbundel die voortborduurt op haar roman, waarin hoofdpersonage Liv vanuit verschillende perspectieven wordt gezien. Hoe beleven haar psychiater, vader en andere personen Liv, zowel als kind als volwassene? ‘Alles om een goed beeld te krijgen van deze stoornis en dit leven,’ aldus Boekwijt. En misschien zit er zelfs een terugkeer naar Nederland in…

De roman Bloedblaren is in elke (online) boekhandel verkrijgbaar. 

*CrossFit is een trainingsmethode van fitness die gewichtheffen, atletiek en gymnastiek in één trainingsvorm combineert. Gedurende de training doe je functionele bewegingen, vaak in een gevarieerde manier en op een hoog tempo.