“Hey, borderliners, dat zijn allemaal manipulatieve monsters. Daar moet je ver bij uit de buurt blijven. En mensen met een depressie? Die moet je gewoon een schop onder hun hol geven. En dan heb je nog malloten die zichzelf beschadigen. Allemaal aandachttrekkerij als je het mij vraagt.”

Tekst: Anika Rooke

Persoonlijke ervaringen
Met deze prikkelende opening had ik meteen de aandacht tijdens de inleidingen die ik als ambassadeur van Samen Sterk zonder Stigma mocht geven voor de theatervoorstelling UP. Doel was om de bezoekers te vertellen over de psychische aandoening die je hebt en je persoonlijke ervaringen te delen wat betreft discriminatie, vooroordelen en stigma. Elke inleiding werd afgesloten met een vragenrondje. Met heel veel plezier en een dosis gezonde zenuwen heb ik het afgelopen theaterseizoen maar liefst vier keer voor een uiteenlopend publiek mijn persoonlijke verhaal mogen vertellen. En weet je, ik zou het zo weer doen.

UP
Ik was pas net een paar weken ambassadeur toen ik van Samen Sterk zonder Stigma groen licht kreeg om een aantal inleidingen te verzorgen voor UP; een theatervoorstelling over de 26-jarige Emma Nieuwenhuis, de hoofdpersoon in het boek UP van Myrthe van der Meer.  Emma is manisch depressief en moet opnieuw opgenomen worden. Ik bezocht de try-out en veel scènes waren ontzettend herkenbaar. Emma’s beschrijving van de troosteloze, steriele PAAZ sloot naadloos aan bij de herinneringen aan mijn opnameplek. Ook de hiërarchie tussen hulpverleners en patiënten was duidelijk. Wat was het fijn geweest als er enige vorm van gelijkwaardigheid had kunnen zijn binnen de muren van de kliniek. Dat ik als mens gezien werd en niet als de zoveelste onwillige patiënt die behandeling nodig had. Ook over mijn zichtbare littekens werden gemene opmerkingen gemaakt. Tijdens het schrijven van mijn inleiding realiseerde ik me dat ik ook last had van zelfstigma. Zo durfde ik niet aan oude bekenden of ex-klasgenoten te vertellen dat ik opgenomen was in een kliniek voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Dat klonk zo heftig. Ik hield het liever vaag of maakte me snel uit de voeten. Was het schaamte? Bang om open te zijn of veroordeeld te worden omdat ik een psychische achtergrond heb? Ja, ik denk het wel. Ik heb dat nog jaren zo gevoeld.

De inleidingen
Bij mijn eerste inleiding had ik een klein groepje bezoekers. Deze mensen waren zo netjes op tijd dat ik vooraf ruimte had voor een praatje. Hierdoor verdwenen de meeste zenuwen en kon ik vervolgens mijn persoonlijke verhaal vertellen. Het werd een intieme bijeenkomst. Iedereen vertelde na afloop iets over zichzelf en dat leverde waardevolle gesprekken op. Ik ging met een goed gevoel naar huis toe. Bij mijn tweede inleiding zat de zaal bomvol. Dat gaf me een enorme kick. Vroeger sliep ik een week niet als ik een spreekbeurt op school moest geven en nu stond ik gewoon vijftig man toe te spreken. Ik had het idee dat ik vloog. Er werd aandachtig geluisterd, gelachen om mijn grapjes en ik durfde zelfs te improviseren.

Ik zou het zo weer doen
Al met al heb ik de inleidingen als bijzonder waardevol en leerzaam ervaren. Het was leuk om elke keer in een ander theater te staan en kennis te maken met nieuwe mensen. Dat er nog voldoende werk aan de winkel is, bleek wel uit de vele bedankjes die ik voor mijn openheid kreeg. Veel toehoorders waren nog niet zo ver. En ik? Ik zou het zo weer doen.

 

Tzitzo Magazine

Dit artikel is in juni 2020 verschenen in Tzitzo Magazine, nummer 2. Wil jij ook een exemplaar hebben van hét tijdschrift dat open is over mentale gezondheid?

Bezoek dan zeker even de website en bestel voor € 5,95 inclusief verzendkosten dit prachtige magazine!

Wacht niet te lang, want op = op!